Peptydy - czym są i jakie jest ich znaczenie?

Krzysztof Jagielski
23.12.2024

Peptydy są to związki chemiczne zbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Są mniejsze od białek, gdyż składają się z krótszych łańcuchów aminokwasów - zazwyczaj od dwóch do kilkudziesięciu. W zależności od długości łańcucha, można je podzielić na oligopeptydy (do 10 aminokwasów), polipeptydy (od 10 do 100 aminokwasów) i białka (powyżej 100 aminokwasów). W ostatnich latach peptydy zyskały ogromne zainteresowanie zarówno w medycynie, jak i w kosmetologii, a ich wszechstronność wynika z różnorodności budowy oraz funkcji.

Budowa i rodzaje peptydów

Podstawową jednostką budulcową peptydów są aminokwasy, które łączą się w sekwencje za pomocą wiązań peptydowych, powstających między grupą aminową jednego aminokwasu a grupą karboksylową drugiego. Taka struktura daje ogromne możliwości tworzenia różnorodnych molekuł o specyficznych właściwościach. Peptydy można podzielić na naturalne i syntetyczne. Naturalne występują w organizmach żywych i pełnią różnorodne funkcje biologiczne. Przykładami są hormony peptydowe, takie jak insulina czy glukagon, które regulują poziom glukozy we krwi oraz peptydy sygnałowe, uczestniczące w przekazywaniu informacji między komórkami. Z kolei peptydy syntetyczne są projektowane w laboratoriach, co pozwala na ich wykorzystanie w precyzyjnych zastosowaniach terapeutycznych, takich jak leczenie nowotworów czy chorób autoimmunologicznych.

Funkcje biologiczne peptydów

Peptydy odgrywają niebagatelną rolę w kontekście prawidłowego funkcjonowania organizmów. Oto kilka najważniejszych obszarów ich działania:

  1. Regulacja hormonalna
    Wiele hormonów to właśnie peptydy. Insulina, hormon trzustki, reguluje metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek. Innym przykładem jest oksytocyna, która odpowiada za skurcze macicy podczas porodu i wspomaga laktację. Hormony te oddziałują na specyficzne receptory komórkowe, wywołując określone reakcje.

  2. Obrona immunologiczna
    Niektóre peptydy działają jako naturalne antybiotyki, zwalczając patogeny. Przykładem są defensyny – małe peptydy, niszczące błony komórkowe bakterii i chroniące organizm przed infekcjami. 

  3. Przekazywanie sygnałów między komórkami
    Peptydy sygnałowe, takie jak neuropeptydy, uczestniczą w komunikacji między neuronami w układzie nerwowym. Substancje takie jak endorfiny wpływają na nasze samopoczucie, redukując odczuwanie bólu i wywołując uczucie euforii. Dzięki temu peptydy odgrywają istotną rolę w regulacji nastroju oraz procesach poznawczych.

  4. Naprawa i regeneracja tkanek
    Peptydy, takie jak kolagenowe czy elastynowe, są podstawą strukturalną tkanek łącznych. W kosmetologii peptydy są stosowane w celu stymulacji produkcji kolagenu, co pomaga w regeneracji skóry, redukcji zmarszczek i poprawie jej jędrności. W medycynie z kolei peptydy takie jak BPC-157 wspomagają gojenie ran i regenerację tkanek po urazach.

Peptydy w kosmetologii

W kosmetologii peptydy są stosowane przede wszystkim ze względu na swoje właściwości regenerujące oraz odmładzające. Dzięki zdolności do penetracji skóry i stymulacji procesów biologicznych, peptydy znalazły szerokie zastosowanie w produktach anti-aging.

  1. Stymulacja produkcji kolagenu
    Peptydy takie jak Matrixyl czy Argireline pomagają zwiększyć produkcję kolagenu i elastyny, co prowadzi do poprawy elastyczności skóry i redukcji zmarszczek. Są one często używane w kremach i serum przeznaczonych do pielęgnacji skóry dojrzałej.

  2. Regeneracja skóry po zabiegach medycyny estetycznej
    Peptydy biomimetyczne, które naśladują działanie naturalnych peptydów obecnych w organizmie, wspomagają regenerację skóry po zabiegach takich jak peelingi chemiczne czy laseroterapia. Przyspieszają gojenie i zmniejszają ryzyko powstawania blizn.

  3. Działanie przeciwzapalne
    Niektóre peptydy wykazują działanie przeciwzapalne i kojące, co czyni je idealnym składnikiem kosmetyków dla skóry wrażliwej lub problematycznej, na przykład z trądzikiem.

Komunikat prasowy

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie