Endokrynologia to dział nauk medycznych zajmujący się chorobami układu wydzielania wewnętrznego. Gruczoły wydzielania wewnętrznego inaczej zwane gruczoły dokrewne lub gruczoły endokrynne, odpowiadają za wytwarzanie i wydzielanie hormonów będących chemicznymi nośnikami informacji przesyłanej między organami.
Do gruczołów dokrewnych zaliczamy: przysadkę mózgową, podwzgórze, szyszynkę tarczycę, przytarczyce, grasicę, trzustkę, nadnercza, jajniki, jądra. Ich wspólną cechą morfologiczną jest silne unaczynienie oraz brak przewodów wyprowadzających wydzielinę. Równowaga hormonalna jest niezbędna dla prawidłowego działania organizmu. Nadmiar, jak i niedobór hormonów zaburza wewnętrzną równowagę organizmu, pogarsza samopoczucie i jest źródłem wielu chorób.
Endokrynolog to lekarz, specjalista zajmujący się chorobami wywołanymi zaburzeniami funkcjonowania gruczołów wydzielania wewnętrznego i gospodarką hormonami przez nie produkowanymi. Nadmiar lub niedomiar konkretnego hormonu to zaburzenie w pracy jednego z gruczołów dokrewnych zwany zaburzeniem hormonalnym. Jest szereg niepokojących objawów wskazujących na niewłaściwą pracę gruczołów dokrewnych a mianowicie: nagła zmiana masy ciała, nadmierny trądzik, nadmierne owłosienie, wypadanie włosów, nadpotliwość, obrzęki stóp i rąk, bóle głowy, uderzenia gorąca, zbyt niskie lub zbyt wysokie libido, senność. U kobiet wystąpić mogą zaburzenia miesiączkowania, bóle piersi, problemy z utrzymaniem ciąży, mlekotok. U dzieci objawem zaburzeń może być przedwczesne dojrzewanie, zahamowanie lub nadmierny wzrost oraz zaburzenia w proporcjach ciała. Wymienione objawy powinny skłonić do wizyty u endokrynologa.
Do endokrynologa zazwyczaj trafiamy po skierowaniu przez internistę. Statystycznie ilość skierowań kobiet jest 5 razy większa. Powodem mogą być problemy z zajściem w ciąże, niedoczynność tarczycy i niedobory hormonalne w okresie menopauzy. Endokrynolog diagnozuje i leczy choroby: tarczycy (nadczynność lub niedoczynność, choroba Hashimoto, guzy), przytarczyc (nadczynność), trzustki (cukrzyca, guzy)), przysadki mózgowej (nadczynność lub niedoczynność, choroba Cushinga, akromegalia). Nadnerczy (nadczynność lub niedoczynność, nadciśnienie hormonalne, guzy), gonad (zaburzenia dojrzewania, miesiączkowania, menopauza, andropauza), niepłodność w wyniku zaburzeń hormonalnych, depresja z powodu niedoboru hormonów, nadmierne owłosienie lub łysienie, trądzik.
Oprócz wywiadu klinicznego w diagnostyce pomocne są następujące badania: morfologia krwi, badanie TSH określające stężenia tyreotropiny, badania fT3 i fT4 określające stężenia hormonów tarczycy, USG tarczycy, badanie przeciwciał przeciwtarczycowych, badanie poziomu witaminy D3 itp. Na podstawie badań specjalistycznych lekarz dobiera odpowiednie leczenie pomagające ustabilizować gospodarkę hormonalną, poprawiające komfort życia Pacjenta. Pomoc doświadczonych endokrynologów można uzyskać na przykład w centrach medycznych Scanmed S.A. w wielu miastach Polski: https://scanmed.pl/specjalizacje/endokrynologia