Kamica nerkowa - przyczyny powstawania

Czym jest kamica nerkowa?

Substancje chemiczne w moczu przy prawidłowej filtracji i pracy nerek, powinny ulegać całkowitemu rozpuszczeniu. Bywa jednak, że w wyniku zaburzeń pracy układu moczowego, nierozpuszczone substancje mogą się przekształcić w kryształki, które początkowo tworzą tzw. Piasek w nerkach, jednak ich skupisko powoduje złogi, czyli tak zwane kamienie moczowe. Ich obecność prowadzi do kamicy nerkowej.

Przyczyny powstawania kamicy nerkowej i częstość jej występowania

Nie jest znana ani potwierdzona jedna przyczyna powstawania kamicy. Nie ma nawet grupy determinantów. Zostały jednak przybliżone zaburzenia i nieprawidłowości, które mogą wpływać na pojawienie się tego schorzenia.

Należą do nich:

• nieprawidłowe odpływanie moczu z obu lub jednej nerki (np. z powodu przerostu gruczołu krokowego)
• w moczu znajduje się zbyt mało substancji, które hamują tworzenie się złogów (np. cytryniany, magnez)
• występuje inna choroba lub nieprawidłowość, która sprzyja kamicy nerkowej, np. nadczynność przytarczyc, choroby (np. choroba Leśniowskiego i Crohna) lub operacje jelita cienkiego, przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy D lub preparatów wapnia, albo bardzo duże dawki witaminy C

Kamica nerkowa jest chorobą dość częstą i powszechną. Szacuje się, że u ok. 10% mężczyzn i ok. 5% kobiet, choć raz w życiu wystąpiły objawy tego schorzenia. Kamica nerkowa najczęściej występuje u mężczyzn w wieku 40—50 lat, a u kobiet w wieku 50—70 lat.

Objawy kamicy nerkowej

Bywa, że obecne w przewodzie moczowym kamienie mogą latami ni dawać żadnych objawów. Pierwszym odczuwalnym symptomem kamicy nerkowej jest zwykle kolka nerkowa. To nagły, bardzo silny ból, który kobiety często określają, jako silniejszy od bólu porodowego. Przyczyną kolki jest przemieszczanie się złogów z nerki do moczowodu, powodujące jego podrażnienie, a nawet całkowite zatkanie. Ból umiejscowiony jest w okolicy nerki lub okolicach pęcherza w dole brzucha. Może się zdarzyć, ze odczuwalny jest mocniej w okolicach pachwin, co jest wynikiem promieniowania.

Objawem łącznym z kolką nerkową mogą być nudności lub wymioty.

Podczas napadu kolki nerkowej mocz może mieć czerwone zabarwienie. Spowodowane jest to obecnością krwi, wynikająca z podrażnienia przewodu moczowego.

Dodatkowymi objawami przemieszczającego się przez moczowód kamienia, mogą być:

• częste parcie na mocz (uczucie potrzeby oddania moczu)
• pieczenie podczas oddawania moczu
• uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza
• u mężczyzn - ból promieniujący do czubka prącia

Diagnoza i leczenie kamicy nerkowej

Zdarza się, że kiedy kamica nerkowa nie daje żadnych objawów, pozostaje nie wykryta lub wyłania się przy okazji wykonywania innych badań diagnostycznych, w tym USG jamy brzusznej.

Moment, w którym zaczynamy odczuwać pierwsze objawy w postaci kolki nerkowej (bardzo silny ból, który pojawia się nagle w prawym bądź lewym w boku, choć ze względu na promieniowanie czasem bywa trudny do zlokalizowania, a w łagodnej fazie może zostać określony nawet bólem brzucha), jest sygnałem, że należy udać się na wizytę do urologa. Zwykle w takich sytuacjach lekarz zaleca stosowanie środków przeciwbólowych oraz rozkurczowych, które uśmierzają dolegliwości lub ułatwiają samoistne wydzielenie kamienia z moczem, niemniej należy pamiętać, żeby nie zażywać ich bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej.

Kiedy jednak konieczne jest postawienie diagnozy ukierunkowanej właśnie na kamice nerkową, wykonywane jest badanie USG oraz rentgen brzucha. Pozwala to określić liczbę, wielkość oraz pozycję złogów. Bywa, że wymienione badania nie wystarczą. Wówczas uzupełniane są o:

• urografię - czyli badanie radiologiczne układu moczowego po podaniu dożylnie środka kontrastującego
• tomografię komputerową brzucha – jest to najdokładniejsze badanie wykrywające wszystkie typy