Co to jest dysocjacja?

Krzysztof Jagielski
23.11.2020

Dowiedz się co w psychologii oznacza pojęcie dysocjacji, co może powodować dysocjację i co robić gdy nam lub komuś bliskiemu przydarzy się epizod dysocjacji.

Dysocjacja to rozdzielenie tego co przeżywa psychika od tego co się dzieje z ciałem. Według definicji międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD-10 to "częściowa lub całkowita utrata normalnej integracji pomiędzy wspomnieniami przeszłości, świadomością własnej tożsamości i bezpośrednimi wrażeniami zmysłowymi oraz kontrolą ruchów ciała". Dysocjacja jest częstą reakcją na traumatyczne przeżycie, które przekracza nasze zdolności adaptacyjne. Osoby, które w dzieciństwie wielokrotnie były ofiarami przemocy, mogą nauczyć się dysocjacji jako zwyczajowej formy reakcji na stres. Każdy człowiek, w każdym wieku może przeżyć dysocjację jeśli znajdzie się w sytuacji bólu lub strachu nie do zniesienia.

Przebieg dysocjacji

Osoba doświadczająca dysocjacji może mieć wrażenie wyjścia poza ciało, obserwacji sytuacji z góry, może mieć trudności z utrzymaniem kontaktu. Taki mechanizm blokuje odczuwanie bólu lub lęku przed śmiercią. Dużym kosztem dysocjacji jest to, że ludzie sytuację zwykłego stresu, mogą przeżywać jako zagrażającą dla ich integralności. Reagują wtedy amnezją lub całkowitą obojętnością. Dla otoczenia może to wyglądać jak humorzastość, kapryśność, niestabilność. W rzeczywistości to ogromne cierpienie zdysocjowanej osoby, za które dodatkowo płaci cenę w relacjach interpersonalnych. W psychologii opisuje się różne rodzaje dysocjacji:

  • amnezja: najczęściej wybiórcza, osoba zapomina wybrane wydarzenia, które wiązały się traumą
  • fuga dysocjacyjna: to podróżowanie przy jednoczesnej amnezji. Taka osoba nagle opuszcza dom i zmierza nie wiadomo dokąd, po powrocie nie pamięta swojej podróży
  • trans: utrata poczucia tożsamości i kontaktu z otoczeniem
  • osłupienie: osoba przestaje reagować na bodźce z zewnątrz
  • dysocjacyjne zaburzenie osobowości: u jednej osoby obserwuje się kilka odrębnych osobowości

Epizod dysocjacji jest wskazaniem do kontaktu z psychoterapeutą. To ważne, aby wybrać specjalistę o odpowiednim wykształceniu i doświadczeniu. Więcej o zaburzeniach psychicznych możesz przeczytać na trzymsie.pl.

Artykuł partnera

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie