Trójglicerydy to tłuszcze stanowiące główną składową tkanki tłuszczowej naszego ciała. Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak w nadmiarze stają się niebezpieczne. Zwiększają bowiem ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Podwyższony poziom trójglicerydów we krwi, podobnie jak zbyt wysoki poziom „złego” cholesterolu, może prowadzić do groźnych schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Tymczasem często wystarczy zmodyfikować swój styl życia, aby zmniejszyć ryzyko.
Trójglicerydy to estry glicerolu i kwasów tłuszczowych, inaczej zwane lipidami właściwymi. Stanowią główny składnik tkanki tłuszczowej. Związki te są wykorzystywane przez organizm jako jedno ze źródeł energii i jako rezerwa energetyczna.
Niewielka część trójglicerydów produkowana jest przez organizm człowieka (przez wątrobę). Zdecydowana większość jednak trafia do organizmu wraz ze spożywanym pokarmem. Trójglicerydy wchłaniane są do krwi z jelita cienkiego, a następnie transportowane są do tkanek ciała. Tam wykorzystywane są jako źródło energii – wykorzystując ją, organizm „spala” trójglicerydy. Część jest materiałem budulcowym w komórkach. Jednak w przypadku nadmiaru dostarczanych trójglicerydów nie wszystkie one mogą być wykorzystane do bieżącego „zasilania” organizmu. Ta część magazynowana jest w tkance tłuszczowej.
Jako że większość trójglicerydów dostarczamy do organizmu z pożywieniem, nieprawidłowa dieta w największej mierze przyczynia się do podwyższenia poziomu tych związków we krwi. Wpływa na to także niedostateczna ilość wysiłku fizycznego, czyli uniemożliwienie organizmowi wykorzystania „nadprogramowych” trójglicerydów.
Pewna ilość trójglicerydów – zarówno we krwi, jak i w postaci tkanki tłuszczowej – jest obecna u każdego zdrowego człowieka. Związki te nie tylko są wykorzystywane do bieżącej produkcji energii, ale stanowią także rezerwę energetyczną odkładaną w tkance tłuszczowej.
Poziom trójglicerydów we krwi zależy od ilości tych związków dostarczanych organizmowi wraz z pokarmem, jak również od tego, ile ich zostanie uwolnionych z komórek do krwi. Dieta sprzyjająca odkładaniu się tkanki tłuszczowej (tłusta, bogata w produkty przetworzone, a także w alkohol) w połączeniu z siedzącym trybem życia zwiększają ryzyko przekroczenia normy trójglicerydów we krwi, jak również i poziomu „złego” cholesterolu.
Jak natomiast ta norma się przedstawia? Za odpowiedni poziom trójglicerydów (TG) we krwi zaczęto uznawać nieprzekraczający 150 mg/dl. Dokładniej, optymalne przedziały stężenia TG w organizmie prezentują się następująco:
Poziom TG mieszczący się w granicach 150–199 mg/dl krwi to wynik graniczny, niewielkie przekroczenie normy, które nie powinno być powodem do alarmu, niemniej jednak warto potraktować to jako delikatne ostrzeżenie. Jeśli bowiem poziom trójglicerydów będzie wzrastał i osiągnie 200–499 mg//dl, mamy do czynienia z łagodną hiperglicerydemią. Tak wysoki wynik wiąże się już z zagrożeniem chorobą niedokrwienną serca, a także z zapaleniem trzustki. Wynik TG powyżej 500 mg/dl to już stężenie bardzo wysokie, wymagające wdrożenia natychmiastowego leczenia farmakologicznego. Aby oznaczyć poziom trójglicerydów we krwi, wykonuje się badanie zwane profilem lipidowym.
Niestety wysoki poziom trójglicerydów sam w sobie nie daje żadnych objawów. Istnieją jednak schorzenia, a także sytuacje, którym podwyższona ilość trójglicerydów często towarzyszy. Poniższe wskazania powinny skłonić do rutynowego przebadania poziomu trójglicerydów we krwi:
Zbyt wysoki poziom trójglicerydów we krwi to znak, że należy wprowadzić zmiany do swego stylu życia, a przede wszystkim zmodyfikować dotychczasową dietę. Zalecane jest spożywanie 5 niewielkich posiłków dziennie zamiast 2 czy 3 obfitych oraz zmniejszenie ilości przyjmowanych kalorii (co przekłada się na spadek masy ciała) przy jednoczesnym zwiększeniu – stosownie do swoich możliwości i stanu zdrowia – regularnego wysiłku fizycznego. Wykazano, że już tylko utrata masy ciała rzędu 5–10% przyczynia się do obniżenia poziomu trójglicerydów nawet o 20% (źródło: https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/160368,jak-zmniejszyc-stezenie-triglicerydow-we-krwi).
Zalecane jest szczególnie unikanie takich potraw jak:
Podstawą diety powinny być warzywa i owoce (choć z tymi drugimi należy oczywiście uważać w przypadku równoległej cukrzycy) oraz produkty pełnoziarniste, nasiona roślin strączkowych, ryby (zwłaszcza tłuste ryby morskie, będące źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych) i niskotłuszczowe produkty mleczne. Warto też wzbogacić swoją dietę w pokarmy bogate w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy i orzechy.
W przypadku podwyższonego poziomu trójglicerydów zaleca się ograniczenie spożywania tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, w tym tłustego nabiału, a przy bardzo przekroczonej normie zaleca się wręcz ich wyeliminowanie. Mięso należy spożywać nie częściej niż 1–2 razy w tygodniu. Trzeba też pamiętać, że metabolizm lipidów i glukozy są ze sobą powiązane. Należy więc ograniczyć przyjmowanie węglowodanów do maksymalnie 60% wartości energetycznej diety. Najlepiej wybierać pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, jak brązowy ryż, grube kasze, makaron razowy.
Jeśli mimo przestrzegania zaleceń dietetycznych i zwiększenia wysiłku fizycznego poziom TG nie obniża się, lekarz może zalecić dodatkowo leki, które temu zaradzą, oraz poszerzyć diagnostykę. Należy jednak pamiętać, że odpowiednia dieta to podstawa przy obniżaniu poziomu trójglicerydów, podobnie jak w przypadku „złego” cholesterolu; wdrożenie leczenia farmakologicznego jej nie zastąpi.
Artykuł partnera
Redakcja Reklama Kontakt Nasze portale i blogi
Wszelkie prawa zastrzeżone | Dział tematyczny Mindly.pl | Zasady korzystania & Polityka prywatności
