Terapia hipercholesterolemii. Czy statyny można łączyć z innymi lekami?

Piotr Kowalczyk
30.07.2018

Statyny należą do podstawowych leków stosowanych w terapii hipercholesterolemii oraz w prewencji powikłań choroby niedokrwiennej serca i zawału w miażdżycy naczyń. Nie zawsze są one jednak wystarczająco skuteczne. W przypadku braku zadowalających efektów stosowania, lekarz może zamienić statynę na inny lek lub włączyć do terapii kolejny lek hipolipemizujący (np. żywice jonowymienne, ezetymib, fibrat).

Do najczęściej stosowanych w Polsce statyn należy atorwastatyna (Atoris, Atorvasterol, Atrox, Sortis, Torvalipin, Tulip), rozuwastatyna (Romazic, Roswera, Zahron, Zaranta), simwastatyna (Apo-Simva, Simvasterol, Zocor) oraz lowastatyna (Liprox, Lovasterol, Lovastin). Statyny pomagają normalizować stężenie lipidów we krwi poprzez hamowanie enzymu biorącego udział w syntezie cholesterolu. Obniżają stężenie „złego” cholesterolu LDL i triglicerydów, a podnoszą poziom „dobrego” cholesterolu HDL we krwi. Obniżenie cholesterolu obserwuje się po około 2 tygodniach codziennego stosowania.

Interakcje statyn z innymi lekami hipolipemizującymi

Żywice jonowymienne (cholestyramina, kolestypol) wiążą kwasy żółciowe w przewodzie pokarmowym, zapobiegając ich wchłanianiu zwrotnemu do wątroby, co prowadzi do zmniejszenia zawartości frakcji LDL cholesterolu. Kojarzone są ze statynami w terapii hipercholesterolemii. Niestety, podane jednocześnie mogą powodować zmniejszone wchłanianie statyny z przewodu pokarmowego, a w związku tym ograniczyć jej skuteczność terapeutyczną. Aby uniknąć niepożądanych interakcji leków, statynę należy zażyć 2 godziny przed lub 4 godziny po przyjęciu żywicy jonowymiennej.

W terapii hipercholesterolemii stosowane jest także połączenie statyny z fibratem (np. fenofibratem, gemfibrozylem). Fibraty obniżają stężenie triglicerydów oraz frakcji LDL cholesterolu, dodatkowo podnoszą poziom frakcji HDL. Niestety ich stosowanie, podobnie jak statyn, związane jest ze zwiększonym ryzykiem miopatii (zaburzenie funkcji mięśni), a nawet rabdomiolizy (gwałtowne uszkodzenie mięśni). Z tego powodu statyny zaleca się stosować wieczorem, a fibraty rano. Terapię należy prowadzić ostrożnie, stopniowo zwiększając dawkę leku.

Ezetymib to lek hipolipemizujący, który działa poprzez hamowanie wchłaniania cholesterolu z przewodu pokarmowego. Może być stosowany w monoterapii zaburzeń lipidowych, ale najlepsze efekty daje w skojarzeniu ze statyną. Nie stwierdzono istotnych klinicznie interakcji między statynami a ezetymibem.

Przedstawione powyżej kombinacje leków, tj. połączenie statyny z żywicami jonowymiennymi, fibratem lub ezetymibem, mają na celu zwiększenie skuteczności terapii zaburzeń lipidowych. Choć pomiędzy wymienionymi lekami mogą wystąpić interakcje lekowe, można ich uniknąć, trzymając się odpowiednich zaleceń lekarza.

Interakcje statyn z lekami przeciwgrzybiczymi oraz przeciwbakteryjnymi

Jednoczesne stosowanie statyn z lekami przeciwgrzybiczymi (np. itrakonazolem) lub antybiotykami makrolidowymi (np. klarytromycyną) może podnosić poziom statyn we krwi i zwiększać ryzyko wystąpienia miopatii. Ryzyko dotyczy atorwastatyny, lowastatyny oraz simwastatyny, czyli statyn metabolizowanych przez izoenzym CYP3A4. Rozuwastatyna jest bezpieczniejsza w stosowaniu, gdyż jej metabolizm zachodzi przy udziale izoenzymu CYP2C9.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie